Choroby ogólnoustrojowe mogą odbijać się na innych częściach organizmu i uwidaczniać się na zewnątrz, np. na skórze, włosach czy paznokciach. Nie zawsze jednak ciemny paznokieć będzie wskazywał na poważne schorzenie. Często dzieje się tak, że na skutek silnego uderzenia, przytrzaśnięcia czy innego urazu, bezpośrednio pod paznokciem powstaje krwiak. Czarne zmiany w takim miejscu powinny jednak zawsze zostać skonsultowane z dermatologiem. Jak zadbać o zdrowe paznokcie i kiedy czarny kolor płytki to powód do zmartwień?
Ciemne przebarwienia na paznokciach – możliwe przyczyny
Zmiana koloru paznokcia na czarny lub bardzo ciemny może wynikać z różnych okoliczności i jednostek chorobowych. Chodzi przede wszystkim o:
- czerniaka złośliwego, poważne schorzenie, a dokładnie nowotwór skóry. Jednym z jego objawów są właśnie nieestetyczne zmiany w wyglądzie paznokci;
- przewlekłe choroby, np. niedokrwistość, choroby serca, anemię, problemy z nerkami;
- urazy mechaniczne paznokcia. W takim wypadku dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych doprowadzających krew w to miejsce ciała – wówczas bezpośrednio pod płytką dochodzi do krwawienia i powstaje przebarwienie;
- zakażeniu na tle grzybiczym – choć przeważnie pacjenci z tym problemem narzekają na paznokcie żółte albo białe, zdarza się, że zmiana zabarwienia dotyczy koloru czarnego lub brązowego.
Co, jeśli przebarwienia paznokci świadczą o grzybicy?
Infekcja na tle grzybicznym może rozwijać się w utajeniu przez dłuższy czas i nie dawać żadnych objawów. Płytka paznokciowa wydaje się w pełni zdrowa dopóki nie pojawią się na niej pierwsze przebarwienia. Jakie kolory mogą zwiastować problem? Czarny paznokieć, ale także żółty, biały czy zielonkawy powinny wzbudzić niepokój. Poza tym objawami towarzyszącymi są:
- pofałdowanie paznokcia;
- pogrubienie paznokcia lub jego łamliwość i kruchość;
- nieprzyjemny zapach pochodzący z zakażonego paznokcia;
- odkształcanie się paznokcia;
- oddzielanie się lub całkowite odklejenie paznokcia od łożyska;
- towarzyszące zapalenie wałów paznokciowych.
Ciemne plamy tak naprawdę pojawiają się pod płytką paznokciową. W zależności od ich rozległości, a także zintensyfikowania pozostałych objawów choroby, lekarz dermatolog wdraża stosowną, długotrwałą terapię. W leczeniu zaawansowanej grzybic paznokcia ważna jest wytrwałość i samodyscyplina. Lekarz zaleca pacjentowi konkretne maści, żele czy kremy z grzybobójczymi substancjami. Należą do nich przede wszystkim:
- cyklopiroks,
- amorolfina,
- mikonazol.
Czarny paznokieć a uraz
Nie w każdym przypadku ciemny paznokieć będzie wskazaniem do podjęcia leczenia. Jeśli masz świadomość, że niedawno doszło do urazu w okolicach stopy, można uznać, że to jego bezpośredni efekt. Na skutek kontuzji powstaje krwiak podpaznokciowy, który musi przejść dość żmudny proces gojenia. Gdy jednak wypadek nie miał miejsca i nie przychodzi ci do głowy żadna konkretna przyczyna czernienia paznokcia, wizyta lekarska jest niezbędna.
Kiedy najczęściej przebarwienie powstaje na skutek aktywności fizycznej? To dość popularny problem wśród biegaczy. Do plamy pod pazokciem dochodzi w wyniku serii mikrouderzeń. Czy można temu zapobiec? Jednym ze sposobów jest kupowanie obuwia i pół numeru większego niż normalnie. Inną opcją jest też stosowanie cieńszych skarpet, które nie będą nadmiernie uciskać stopy.
Ciemne zmiany na paznokciach a czerniak
Jeśli pod płytką paznokcia powstał krwiak będący wynikiem urazu, wraz ze wzrostem paznokcia on także powinien się przesuwać, by wkrótce skruszeć i zniknąć. Jeśli tak się nie dzieje, tzn. czarna plamka pozostaje w niezmienionym miejscu, to należy wykluczyć czerniaka podpaznokciowego. Jak dokładnie wygląda zabarwienie związane z nowotworem?
Szczególną uwagę powinien zwrócić ciemny prążek biegnący wzdłuż płytki paznokcia. Okazuje się bowiem, że bezpośrednio pod nią gromadzi się melanina. Wraz z rozwojem raka ciemny prążek ulega zmianom. Zmienia się konkretnie kształt plamy, jej wielkość i odcień. Jeśli czerniak zostanie wykryty na tym etapie, nie stanowi jeszcze dużego zagrożenia i dosyć dobrze rokuje. Gdy nowotwór się rozwija, płytka paznokcia zaczyna się poważnie deformować.
Jak można rozpoznać chorobę?
Z uwagi na to, że czerniak do złudzenia przypomina grzybicę paznokcia, często te dwa schorzenia są ze sobą mylone. W celu ustalenia dokładnej diagnozy wykonuje się badanie dermatoskopowe lub wideoskopowe. Ciemny paznokieć jako nowotwór ocenia się również na podstawie Reguły CUBED:
- C (coloured lesion where any part is not skin colour) – znamię o innym niż skóra kolorze;
- U (Uncertain diagnosis) – niepewna diagnoza;
- B (Bleeding lesions on the foot or under the nail, whether the bleeding is direct bleeding or oozing of fluid. This includes chronic „granulation tissue”) – krwawiące znamię, sączące się;
- E (Enlargement or deterioration of a lesion or ulcer despite therapy) – powiększanie się znamienia lub owrzodzenie pomimo leczenia;
- D (delay in healing of any lesion beyond 2 months) – opóźnienie w gojeniu dłuższe niż dwa miesiące.
Jeśli zmiana jest łagodna, plama będzie miała barwę szaro-brązową. Bardziej zaawansowany stan choroby powoduje ślady ciemniejsze, nawet całkiem czarne. Poza tym uwagę zwracają krwiaki i niewłaściwe struktury naczyniowe. Jeżeli zmiana postąpi na tyle, że nie będzie się dało całkiem jej wyeliminować, zachodzi konieczność wycięcia chorego paznokcia.
Kiedy udać się do lekarza i podjąć terapię?
W niektórych przypadkach uraz paznokcia jest dość poważny i bolesny. Wówczas płytka paznokcia się odkształca. Może być pofałdowana, chropowata, a gdzieniegdzie nawet wgnieciona. To znak, że doszło do uszkodzenia macierzy paznokcia, której skutków nie da się już usunąć. Należy także pamiętać, że duże krwiaki podpaznokciowe mogą kończyć się całościowym albo częściowym oddzieleniem się płytki paznokcia od łożyska. Najczęściej zachodzi wtedy samoczynne usunięcie się paznokcia.
Takie urazy mogą wymagać specjalistycznej konsultacji. Dzięki wizycie u podologa będzie można uniknąć infekcji i zakażenia drobnoustrojami. Co więcej, w przypadku rozległych urazów ból przy nacisku może się wciąż utrzymywać. Lekarz może wtedy podjąć decyzję o usunięciu krwi spod paznokcia. Podolog dokonuje tego przez przebicie płytki. W skrajnych przypadkach konieczne jest zupełne usunięcie naturalnej płytki paznokcia. To zabieg bezbolesny dla pacjenta, ponieważ przeprowadza się go w znieczuleniu miejscowym.
Inne przyczyny ciemnego paznokcia
Okazuje się, że w kondycji paznokcia może odzwierciedlać się poziom witaminy B12 w organizmie człowieka. Przypomnijmy, że jest to witamina biorąca udział we wzroście w organizmie i wpływa na metabolizm białek. Nie pozostaje bez znaczenia dla układu nerwowego, ale i krwionośnego. Przeciągający się niedobór witaminy B12 może rodzić poważne konsekwencje. Według lekarzy niedostateczna ilość B12 u człowieka będzie się objawiać właśnie w wyglądzie paznokci, a konkretnie niebieskim lub czarnym przebarwieniem płytki.
Jak widać, przyczyn ciemnego paznokcia może być bardzo wiele. Czasem będzie to problem natury kosmetycznej, a czasem zwiastun poważnego schorzenia. W każdym przypadku zmiana koloru płytki paznokciowej powinna zostać skonsultowana z lekarzem dermatologiem, a jeśli dotyczy to paznokci u stóp, z pomocą może przyjść także podolog. Po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu i zleceniu badań będzie mógł ocenić, na czym polega problem i czy jest powodem do niepokoju.
Zobacz także:
